VERNUFT EN VERBEELDING
In het ruime glooiende landschap van de Utrechtse Heuvelrug ligt op een lang gerekte reusachtige glazen doos een luchtig plat dak, een stalen vakwerk van 250 meter lang en 110 meter breed. Het dak steekt aan drie zijden 10 en 15 meter uit. Aan een van de kopse kanten schiet het dak 45 meter door voor de buiten expositie van de grootste legervliegtuigen.
Binnen in de onmetelijke hal, hangen straaljagers alsof ze een aanval uitvoeren en zelfs transportvliegtuigen. Op de vloer staat rollend materieel startklaar. Al van buiten is het spektakel te zien. De vrije hoogte van de hal reikt tot meer dan 13 meter. Het dak en de kolommen in de gevels zijn goed voor een vrije overspanning van 85 meter. De hal baadt in daglicht. De ramen rondom zijn 5 meter breed en 13 meter hoog.
Het gebouw is een volledig gecontroleerde explosie van vernuft, ruimtelijke aanspraken en verbeelding. De inspiratiebronnen zijn te vinden in Chicago en andere Amerikaanse steden met hun enorme convention hallen. Het herinnert daarmee aan de Amerikanen die met hun jagers in Soesterberg neerstreken in de tijd van de Koude Oorlog, in de jaren vijftig Eerder dan in het teken van geweld staat het NMM voor vrede en veiligheid.
Het gebouw ligt opzij van de vliegheide tegen de beboste stuwwallen aan. Aan de hoge zijde liggen de door begroeiing verhulde parkeerterreinen. Het entreeplein loopt binnen door in een entreebalkon dat als het ware in het luchtruim steekt. Naast het balkon ligt de black box waarin het relaas van de krijgsmacht wordt gedaan.
Musea zijn per definitie uitingen van dialoog. Ze zijn ingesteld op het bereiken van publiek en het uitdragen van een verhaal. Op de Vliegbasis Soesterberg culmineert dit uitgangspunt in een dialoog met het landschap, het grote publiek, de Nederlandse samenleving en de geschiedenis, in het bijzonder met die van de krijgsmacht.
